ارتقای رشد بریکس سبب هراس دنیای غرب میگردد

در اواخر نیمه اول قرن بیستم تعدادی ازنهادها و سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد، صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی، ایجاد گردیدند، درآغاز فکر میشد که هدفِ این نهادها کمک به کشورها و مردم جهان، درامر کاهش نابرابری‌ها، فقر و ایجاد فضای عدالت و برابری برای تمام کشورهای جهان خواهد بود، ولی با گذشت زمان عملکرد غیرعادلانه و جانبدارانهٔ این سازمان‌ها دربرابر کشورها و ملت‌های جهان و نفوذ روزافزون کشورهای غربی بالای این سازمان‌ها، غیرمؤثر بودن این سازمانها را برملا گردانید که درنتیجه یکعده کشورها اقدام به ایجاد نهادها و سازمان‌های موازی نمودند که مهمترین آنها "بریکس"است. اتحادیه بریکس درسال ۲۰۰۱ جهت مقابله با غیرمؤثر بودن این نهادها، مخالفت با سیستم یک‌قطبی جهانِ تحت رهبری امریکا وتمرکز قدرت اقتصادی جهان از کشورهای توسعه‌یافته، به کشورهای روبه توسعه تأسیس شد.

نخستین نشست رهبران ۴ کشور برازیل، روسیه، هند و چین، موسوم به "بریک" در۱۶جون ۲۰۰۹ در روسیه برگزار شد. با عضویت افریقای جنوبی در۲۴ دسامبر۲۰۱۰ نام این اتحادیه از "بریک" به "بریکس" تغییر نمود.

بریکس، ازحرف اول نام  پنج کشورعضو،(برازیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) تشکیل شده است.

کشورهای عضو بریکس، ازجملهٔ کشورهای بزرگ دنیا محسوب شده و دو کشور میلیارد نفری دنیا (چین و هند) را باخود دارد. برعلاوه ازجملهٔ پنج اردوی بزرگ جهان از نظر پرسونلِ در حال خدمت، سه آن در بریکس حضور دارند. همچنان کشورهای عضو بریکس بیشتر ازچهل فیصد نفوس جهان، تقریبأ یک‌چهارم تولید ناخالص ملی و حدود یک‌سوم قلمرو دنیا را احتوا می‌کنند، کشورهای بریکس مهم‌ترین تولیدکنندگان کالا، خدمات و مواد خام درسطح جهان میباشند.

بنابرارقام ارائه شده توسط بانک جهانی، سهم این پنج کشور از تولید ناخالص داخلی جهان در سال ۲۰۰۹ میلادی ۱۵٫۹ فیصد بود و به‌ تدریج سهم آن‌ها افزایش یافت و درسال ۲۰۲۰ به ۲۴٫۴ فیصد رسید، قرار پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول سهم گروه بریکس از اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۷ به ۲۸٫۹ فیصد خواهد رسید.

پنج کشورعضو بریکس (برازیل، روسیه، هند، چین و افریقای جنوبی) که از توانمندی های لازم اقتصادی، علمی، فناوری و قوه بشری برخوردار اند، می‌توانند ثبات و امنیت بین المللی، رشد و رفاه پایدار وآسایش مردم شانرا ازطریق همکاری جامع‌تر، نزدیک‌تر، عملگرایانه‌تر و فراگیرتر با یکدیگر جهت دستیابی به توسعه جهانِ قدرتمندتر‌، سبزتر و سالم‌تر، تضمین نمایند.

چهاردهمین اجلاس سران کشورهای بریکس با شعار «تقویتِ مشارکتِ باکیفیت»، آغازگرِ دورهٔ جدید برای توسعه جهانی محسوب می‌شود. تنش ها، مشکلات و تهدیدهای جامعه بین المللی درشرایط فعلی ایجاب میکند که اعضای این نهاد مشترکأ راه حلِ مناسبی برای حل مناقشات، مبارزه با تروریسم و جنایات سازمان‌یافته را جستجو نمایند.

قدرت، نفوذ و اقتدار بریکس درصحنه جهانی طوریکه آقای ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه هم درچهاردهمین جلسهٔ کشورهای بریکس اظهار داشت، روزتاروز درحال افزایش بوده و آنها همکاری های شانرا درتمام عرصه های کارجهانی و منطقوی تعمیق و گسترش داده اند.

به اساس گزارش روزنامه آلمانی فرانکفورتر، چین و روسیه سعی میورزند تا بریکس را به رقیبی جدی در مقابل گروه جی۷ تبدیل کنند. کشورهای ارجنتاین وایران نیز تقاضای پیوستن به این گروه را نموده‌اند.

ازآنجائیکه کشورهای عضو بریکس نقشی ارزنده و بسزا در ائتلاف چند کشور برای یک هدف مشترک جهت ارتقاء وحدت، یکپارچگی و قدرت در میان کشورهای روبه توسعه ایفا مینماید، کشور ایران آماده است تا تمام منابع و مزایای خود، از جمله ذخایر انرژی، منابع انسانی و دستاوردهای علمی را در اختیار کشورهای عضو بریکس قرار دهد.

ارجنتاین نیز منحیث نماینده اقتصادهای نوظهور جدید میتواند به ارتقاء سطح همکاری بین بریکس و دیگر کشورهای منطقوی درامریکای لاتین کمک نماید.

گسترش بریکس موضوع داغ چهاردهمین اجلاس سران بریکس بود که به تاریخ ۲۵ جون ۲۰۲۲ برگزار گردید. با پیوستن ایران و ارجنتاین به بریکس، این گروه در آینده بسیار قوی‌تر از گروه جی ۷ خواهد بود. احتمالأ در آینده نزدیک کشورهای مکسیکو، ترکیه و عربستان سعودی هم به این گروه خواهند پیوست. باید گفت که چین و روسیه درتازه ترین موضع گیری های رسمی شان ازعضویت جمهوری اسلامی ایران و ارجنتاین در بریکس پشتیبانی نموده اند.

همکاری و دستآوردهای روزافزون بریکس مورد تأئید و پشتیبانی بیشمارِ مردم جهان قرار گرفته وآنها با اشتیاق تمام امیدواراند تا این نهاد، همکاری شانرا در عرصه‌های مختلف گسترش داده وجهت ارتقای صلح و توسعهٔ جهان، خدمات لازم و ضروری را انجام دهند.

بادرنظر داشتِ شرایط واوضاع پیچیده و نگران‌کننده جهان، اقتصاد جهان به بحران مواجه و دامنهٔ فقر وگرسنگی وسعت یافته است، بریکس منحیث یک میکانیسم همکاری مهم میان بازارهای نوظهور و کشورهای روبه توسعه به یک عنصراساسی درامر پیشرفتِ رشد اقتصادی جهان، ترویج و اصلاح نظم جهانی و حفظ صلح و ثبات بین‌المللی نقش عمده را ایفأ خواهد نمود.

باید تذکر داد که جمعیت کشورهای عضو بریکس تقریبأ ۴۲ فیصدِ نفوس کل جهان را احتوأ نموده و ارزش حجم اقتصادی این کشورها تقریبأ یک چهارم کل حجم اقتصادی جهان را تشکیل می‌دهد.

نقش چین به عنوان یک ترویج‌دهنده مهم میکانیسم همکاری بریکس نهایت برجسته و اساسی است. از زمانیکه چین ریاست دوره‌ای بریکس را بر عهده گرفت، همکاری این گروه را برای دستیابی به نتایج مهم درعرصه‌های مختلف تشویق نموده که میتوان از تسریع ساخت «مشارکت انقلاب صنعتی جدید بریکس»، ایجاد «مرکز تحقیق و توسعه واکسن بریکس» در چین، راه اندازی «اتحاد آموزش فنی حرفوی بریکس» و برگزاری«رقابت مهارت‌های فنی حرفوی بریکس»، نام برد.

چین بطور گسترده و متداوم جهت ارتقای مشارکت بریکس بخاطر پیشرفت‌های جدید سعی و تلاش ورزیده است.

بدون تردید، هرگاه کشورهای چین و روسیه در کنار همدیگر قرار بگیرند و همکاری ‌های شانرا تقویت بخشند، مطمئناً یک نظم پایدار وباثبات درسطح جهان تضمین خواهد شد و آنها میتوانند دربرابر فشارِ کشورهای که به دنبال هژمونی و سلطه درسراسر جهان هستند، مقاومت نمایند.

باید یادآور شد که این دوکشور فعلأ هم ازطریق سازمان های شانگهای و بریکس همکاری سازنده درجهت تضمین توسعه پایدار جهان دارند.

کشور هند که همزمان عضو کواد (ائتلاف چهار گانهٔ امریکا، استرالیا، جاپان و هند، علیهٔ چین که خواستار ایجاد منطقهٔ باز و آزادِ اقیانوس هند و اقیانوس آرام میباشند) به رهبری امریکا و بریکس به رهبری چین است، این کشور با وجود اختلافات سرحدی با چین بخاطر منافع مشترک عضویت در بریکس را پذیرفته است و ازطریق  دیپلماتیک سعی میورزد تا با سایر کشورها روابط پایداربرقرار نماید.

باید تذکر داد که همراهی چین و هند، در گروه بریکس از اهمیت بسزای برخوردار است.

نقش هند منحیثِ کشوری که یکی از بنیانگذاران جنبش عدم انسلاک میباشد، درشرایط فعلی نه تنها درمنطقهٔ شبه قاره و آسیا؛ بلکه درسطح جهان افزایش یافته که می تواند معادلات را تغییر دهد.

 هند با عضویت خود در اتحادیه های مختلفِ بین المللی، همیشه چهرهٔ مسالمت آمیز از خود نشان داده وبه یک بازیگر بزرگ جهانی تبدیل شده است. طورمثال عضویت در اتحادیه بریکس، کواد، سازمان همکاری های شانگهای،همراهی با اتحادیه آسه آن و دعوت به هم اندیشی با گروه جی ـ ۷، بخشی از موفقیتهای دیپلماسی هند محسوب میگردد.

پروژهٔ بزرگ «یک کمربند و یک راه» چین که در سال۲۰۱۳طراحی شد، درامر توسعه و رشد کشور های روبه توسعه و بیرون کشیدن آنها از زیر سلطه و یوغ امریکایی ها نقش برازنده ایفأ نموده و آزادی بیشتر دراختیار این کشورها قرار خواهد داد.

 چین به همین منظورسرزمین های بیشتری را در مسیر کریدور یک کمربند یک راه جذب خواهد نمود. چین طی سالهای اخیر، درعرصهٔ تجاری جایگاه امریکا را درسراسر امریکای جنوبی به استثنای کلمبیا ، اکوادور و پاراگوئه به خود اختصاص داده است واحتمال دارد این کشورها نیز به زودی روابط گستردهٔ تجاری با چین برقرار نمایند.

درامریکای مرکزی و منطقهٔ کارائیب به جز مکسیکو هم این پدیده درحال اتفاق افتادن است.

تاحال۲۰ کشور به طرح یک کمربند یک جادهٔ چین پیوسته اند که این امربیانگر ایجاد دشواری ها ازجانب چین برای امریکا که بزرگترین سرمایه گذاری خارجی را درامریکای لاتین دارد، میباشد.

سطح صادرات تعدادی از کشورها منجمله برازیل، چیلی، ارجنتاین و اوروگوای فعلأ به چین بیشتراز امریکا و اتحادیه اروپا میباشد.

درشرایطی که کشور امریکا منحیث بزرگترین قدرت اقتصادی دنیا با استفاده از نهادهای بین المللی و توسعه دالر منحیث ابزار، درتلاش حفظ  قدرت و هژمونی خود برجهان است؛ بریکس جهت مقابله با این هژمونی طلبی با هدف مطرح شدن حرف کشورهای نوظهورجهان درچوکات شورای تجاری، دریک شکلِ جدید متفاوت ازشکل موجود جهان، ایجاد شده و سیاستِ کاهش سهم دالر درمبادلات دو جانبه و چند جانبه شانرا روی دست گرفته اند.

امریکایی ها به این عقیده اند که کشورها درسطح جهان بایست تحت نظر یک نهاد بین المللی به رهبری ایالات متحدهٔ امریکا زیست نمایند.

 اما، گروه بریکس درعمل بی اساس بودن این تئوری را ثابت ساخته ونشان داد که کشورها بدون اینکه زیر سلطه یک کشور دیگر قرار بگیرند، می توانند از نهادهای منطقوی استفاده مؤثرکنند. بریکس جهت رشد و پیشرفت کشورهای روبه توسعه سعی و تلاش جدی را مبذول میدارد.

خلاصه گروه بریکس برعکسِ گروه های تحت رهبری امریکا مانند گروه جی هفت وپیمان اتلانتیک شمالی که هیچ نوع راه حل برای پرابلم های موجودِ جهان ارائه نمی کنند و خود  در ایجاد و بروز اختلافات و تنشهای جهانی دست بالا دارند؛ بریکس دورنمای بهتری را برای آینده جهانِ, بوسیلهٔ اقتصادهای نوظهورِ بیشتر که هدف آنها ارتقاء پیشرفت جهانی از طریق توسعه است، ارائه میکند.

دوکتور نظیفه "توخی"